Για τους περισσότερους από εμάς ο καφές είναι κάτι σαν εσωτερικό “καύσιμο” για τον οργανισμό μας, εάν ήμασταν μηχανοκίνητοι. Τον θέλουμε σίγουρα για να αρχίσουμε την μέρα μας και να “ανοίξει” το μάτι μας από τον βραδινό ύπνο, ενώ πολλές φορές ο ένας καφές την ημέρα φαντάζει λίγος, πολύ λίγος… Έχουμε αναρωτηθεί, όμως, αν είναι βλαβερός για το περιβάλλον; Με άλλα λόγια, γνωρίζουμε ποιος είναι ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της παγκόσμιας βιομηχανίας καφέ;
Καφές & Περιβάλλον
Ας ξεκινήσουμε από την καλλιέργεια !
Για να καλλιεργηθεί ο καφές, χρειάζονται αρχικά πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, ενώ το φυτό του καφέ, για να “ανθίσει” χρειάζεται περίπου 4 με 5 χρόνια. Εκτός από πολύ νερό, χρειάζεται και πολύ ήλιο, για αυτό άλλωστε η καλλιέργεια του γίνεται σε χώρες όπως η Βραζιλία. Η μεγάλη ηλιακή ακτινοβολία, όμως, εξαντλεί τα θρεπτικά συστατικά από το έδαφος και έτσι η καλλιέργεια μπορεί να διαρκέσει για περίπου 15 χρόνια.
Ακόμα, κατά την παραγωγή του, ο φλοιός και το εσωτερικό του καρπού αφαιρούνται και πετιούνται. Αν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για λίπασμα, συχνά αποβάλλονται στους αγωγούς του νερού, μολύνοντας το υδάτινο περιβάλλον. Δεν έχουμε αρχίσει και πολύ καλά, σωστά;
Προετοιμασία των κόκκων
Για να καταλήξει ο καφές στο ποτήρι μας, πρέπει πρώτα να επεξεργαστεί. Πως γίνεται αυτό; Με πολλούς τρόπους! Γενικότερα, για να επεξεργαστούν οι κόκκοι πρέπει να ψηθούν. Το πώς θα ψηθούν, εξαρτάται από την εκάστοτε εταιρεία, πάντως οι περισσότερες χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια. Άρα και η προετοιμασία απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας.
Φανταστείτε, κάθε χρόνο ψήνονται, παγκοσμίως, 6,7 δισεκατομμύρια κιλά κόκκων καφέ. Από το ψήσιμο αυτό (roasting process), απλευθερώνονται στην ατμόσφαιρα πτητικές οργανικές ενώσεις (ή VOCs, που είναι στην ουσία οργανικές χημικές ουσίες με υψηλή πίεση ατμών σε συνηθισμένη θερμοκρασία δωματίου και μονοξείδιο του άνθρακα). Παραδοσιακά, ως μέρος της διαδικασίας ψησίματος, αυτές οι εκπομπές πρέπει να οξειδωθούν σε μεγάλους βιομηχανικούς μετα-καυστήρες.
Το ψήσιμο (και η καύση) καταναλώνουν, λοιπόν, τεράστιες ποσότητες καυσίμων, λόγω της λειτουργίας τους σε υψηλές θερμοκρασίες. Δηλαδή, περίπου 1.000.000 βρετανικές θερμικές μονάδες την ώρα (BTU/h) – ισοδύναμο με τη λειτουργία ενός αυτοκινήτου 400 ίππων σταθερά για μια ολόκληρη ώρα. Κάντε τους υπολογισμούς, λοιπόν, για έναν ολόκληρο χρόνο!
Στο δρόμο για να τον πιούμε
Μια λεπτομέρεια, που οι περισσότεροι ξεχνάμε είναι πως ακόμα και η μεταφορά του καφέ είναι ρυπογόνα διαδικασία! Για κάθε κιλό καφέ που φτάνει στην Ευρώπη, εκκρίνονται 4,82 κιλά διοξείδιο του άνθρακα, αρκετά μεγάλη αναλογία, γιατί ο καφές δεν μπορεί να είναι τοπικό προϊόν, αφού οι συνθήκες παραγωγής του είναι πολύ συγκεκριμένες.
Έναν καφέ παρακαλώ!
Μόλις παραγγείλουμε τον καφέ μας, τι απομένει; Να αφεθούμε στα χέρια των ειδικών και να τους αφήσουμε να τον ετοιμάσουν για εμάς. Ακόμα και αυτή η διαδικασία είναι περιβαλλοντικά μη βιώσιμη. Μόλις το 22% της μάζας καφέ που ψήνεται, γίνεται όντως καφές, το υπόλοιπο 78% πάει στα σκουπίδια.
Καφές στο ποτήρι μου!
Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό: Πού πίνουμε τον καφέ μας; Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται παγκοσμίως 16 δισεκατομμύρια κούπες (ποτήρια) καφέ μιας χρήσης, οι οποίες, τις περισσότερες φορές, δεν μπορούν να ανακυκλωθούν. Οι κούπες αυτές αναλογούν σε 6,5 εκατομμύρια δέντρα που κόβονται, 4 δισεκατομμύρια γαλόνια νερού και αρκετή ενέργεια για να τροφοδοτήσουν 54.000 σπίτια για ένα χρόνο.
Extra: Ανακυκλώνονται οι κάψουλες του καφέ ;
Θεωρητικά ναι! Στην πράξη, όμως, πολύ δύσκολα! Η ανακύκλωσή τους δε γίνεται με τον σωστό τρόπο και, επιπλέον, η μεταφορά και η παραγωγή τους είναι περιβαλλοντικά πολύ ρυπογόνα.
Τώρα ξέρεις, η επιλογή είναι δική σου.
Πηγές:
- Άρθρο με τίτλο: Πικρό μείγμα: Η συγκλονιστική πραγματικότητα πίσω από τον καφέ ανακτήθηκε από τον ιστότοπο ethosandempathy.org (Τελευταία πρόσβαση: 31/1/2021 στις 22:41)
- Άρθρο με τίτλο: «Καπέλο» για ανακύκλωση στις κάψουλες καφέ; – www.ecology-salonika.org (ecology-salonika.org) ανακτήθηκε από τον ιστότοπο ecology-salonika.org (Τελελυταία πρόσβαση: 31/1/2021 στις 22:43)
- Άρθρο με τίτλο: The environmental impacts of a cup of coffee από την
- Άρθρο με τίτλο: Energy Efficient Coffee Roasting από τον James Vincent
Πηγές εικόνων:
- Χαρακτηριστική εικόνα: hotelieracademy.gr
- Εικόνα 1: Photo by Wan Salahuddin Wan Ismail on Unsplash
- Εικόνα 2: Photo by Jas Min on Unsplash
