Covid-19 και Περιβάλλον: Σε τι βαθμό μπορεί το ίδιο να επηρεαστεί από τον νέο κορονοΐό;
Η ταχεία εμφάνιση του νέου κορονοϊού, γνωστού ως COVID-19, μεταξύ των χωρών του κόσμου δεν αποτελεί μόνο μια τεράστια πρόκληση για τη δημόσια υγεία, αλλά και για το περιβάλλον, καθώς μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα αρνητικές συνέπειες.
Ο κορονοϊός ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια ιών. Μερικοί προκαλούν ασθένεια στους ανθρώπους και άλλοι μολύνουν μόνο τα ζώα. Πολύ σπάνια έχει μολυνθεί και έχει εξαπλωθεί ζωικός κορονοϊός μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό υποπτεύονται οι επιστήμονες ότι συνέβη με τον ιό αυτόν που προκάλεσε την έξαρση του σημερινού σοβαρού κορονοϊού 2, ως οξικού αναπνευστικού συνδρόμου, γνωστού ως SARS-CoV-2. Αυτός είναι ο ιός που προκαλεί τη νόσο του κορονοϊού 2019, COVID-19, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Conversation.
Σε όλο τον κόσμο, περισσότεροι από 93.000 άνθρωποι έχουν μολυνθεί και τουλάχιστον 3.100 έχουν πεθάνει, κυρίως στην Κίνα – από όπου ο κορονοϊός ξεκίνησε να εξαπλώνεται – στα τέλη Δεκεμβρίου. Ωστόσο, ο ιός φαίνεται να εξαπλώνεται πολύ πιο ραγδαία εκτός της ασιατικής χώρας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Η παγκόσμια εξάπλωση αυτού του νέου τύπου ιού πυροδότησε με τη σειρά του, όπως ήταν αναμενόμενο, ζήτηση για μάσκες προσώπου, γάντια μιας χρήσης και αντισηπτικά.
Αν λάβει κανείς προσεκτικά όλα τα παραπάνω υπόψη του, ενδεχομένως να σκεφτεί ότι αυτές οι ενέργειες μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, ο φόβος για την εξαφάνιση αυτών των υλικών οδήγησε τους ανθρώπους να σπεύσουν στα φαρμακεία για να προμηθευτούν, είτε απλή χειρουργική μάσκα προσώπου για να προστατευθούν, είτε γάντια μιας χρήσης, καθώς επίσης και μεγάλες ποσότητες αντισηπτικών. Ακόμα, πολλές κατασκευαστικές εταιρείες, με τη σειρά τους, παράγουν περισσότερο εξοπλισμό προσωπικής προστασίας, παρά τις οδηγίες των επιδημιολόγων, οι οποίοι τονίζουν ότι αυτά τα είδη είναι απαραίτητα για το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό σε μεγαλύτερο βαθμό.
Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι δεν έχουν καταφέρει ακόμα να ελέγξουν τον πανικό και εξακολουθούν να αγοράζουν μάσκες προσώπου και άλλον εξοπλισμό για να προστατευθούν από τον εξαπλωμένο, με γρήγορους ρυθμούς, κορονοϊό. Πολλοί βέβαια πετούν με αμέλεια τις χρησιμοποιημένες μάσκες προσώπου και τα γάντια τους στους δρόμους. Αυτό σημαίνει, φυσικά, ότι όλο και περισσότερα απόβλητα καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής, παρά την περιβαλλοντική απειλή που μπορούν να προκαλέσουν αυτά τα είδη επικίνδυνων αποβλήτων τόσο για το περιβάλλον, όσο και για τους ανθρώπους.
Τα αντισηπτικά αποτελούν τη δεύτερη επιλογή για τους ανθρώπους, με στόχο να αποτρέψουν την εξάπλωση του ιού και αυτές τις μέρες πολλοί καταναλωτές σπεύδουν να προμηθευτούν αυτά τα αντικείμενα από καταστήματα και εμπορικά κέντρα. Ωστόσο, τα αντισηπτικά με ορισμένες ενώσεις μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία του ανθρώπου, παρόλο που προορίζονται για προστασία από τον ιό. Η υπερβολική κατανάλωση αντισηπτικών αποτελεί παράγοντα κινδύνου για το περιβάλλον, το νερό και το έδαφος. «Τα απόβλητα από αυτές τις ουσίες εισέρχονται στον κύκλο ζωής μας και μπορούν να προκαλέσουν κίνδυνο για την υγεία,» δήλωσε ο Μιχαμάτ Χάλεκι, επικεφαλής του τμήματος περιβάλλοντος του Bojnourd. «Δεν υπάρχει αμφιβολία φυσικά, ότι το περιβάλλον επηρεάζεται από την υπερβολική χρήση αντισηπτικών, οπότε οι άνθρωποι πρέπει να προσέχουν να μην βλάψουν τη φύση όταν φροντίζουν την υγεία τους,», ακόμη πρόσθεσε. Μέχρι πρόσφατα, θεωρούνταν ευρέως γνωστό ότι τα αντισηπτικά δεν προκαλούν καμία βλάβη και δεν επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον. Παρ’ όλα αυτά, μελέτες και δοκιμές έχουν δείξει ότι υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι για το περιβάλλον που μπορεί να προκληθούν από την υπερβολική χρήση αντισηπτικών οικιακής χρήσης.
Εκτός από την εκτεταμένη αγορά και χρήση αντισηπτικών, δε θα μπορούσε να παραληφθεί και η αύξηση της κατανάλωσης νερού που έχει παρατηρηθεί ευρέως (γύρω στο 40%!). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δήλωση της εταιρείας Water and Wastewater της πόλης Κεμάν στο Ιράν ανακοίνωσε ότι με το ξέσπασμα του κορονοϊού η κατανάλωση νερού αυξήθηκε κατά 40%.
Φυσικά, σε αυτή την κατάσταση, ο πανικός δεν είναι τρόπος επιβίωσης, δεδομένων των πιέσεων της κλιματικής αλλαγής, εάν η κατάσταση συνεχιστεί, οι περιβαλλοντικές ζημίες θα είναι δύσκολο να αποφευχθούν και μπορεί να υπάρξει μια κρίση μετά τον κορονοϊό παγκοσμίως. Οι κυβερνήσεις πρέπει να είναι πιο προσεκτικές όσον αφορά τη διάθεση των αποβλήτων και να καθορίσουν αυστηρούς κανόνες σχετικά με τον απορριπτόμενο ιατρικό εξοπλισμό στις αστικές περιοχές. Οι άνθρωποι πρέπει επίσης να είναι πιο προσεκτικοί σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, να μην τους καθορίζει ο φόβος, αλλά να δρουν πιο λογικά.
Βέβαια, παρά την όλη δύνη στην οποία βρίσκεται ο κόσμος από την εξάπλωση του ιού, φαίνεται πως έχει παρατηρηθεί δραματική πτώση των επιπέδων ρύπανσης της Κίνας «εν μέρει σχετιζόμενη» με τον κορονοϊό. Ειδικότερα, οι δορυφορικές εικόνες της NASA δείχνουν μια μείωση, καθώς η βιομηχανική δραστηριότητα έχει επιβραδυνθεί, στην προσπάθεια περιορισμού του κορονοϊού.
Οι επιστήμονες της NASA δήλωσαν ότι η μείωση των επιπέδων διοξειδίου του αζώτου, το επιβλαβές αυτό αέριο που εκπέμπεται από μηχανοκίνητα οχήματα, εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, πρωτοεμφανίστηκε κοντά στην πόλη Wuhan – την πηγή της επιδημίας – αλλά στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη χώρα.
Οι κατασκευαστές της Κίνας σταμάτησαν να εργάζονται σε μια προσπάθεια να περιοριστεί ο κορονοϊός. «Αυτή είναι η πρώτη φορά που έχω δει μια τόσο δραματική πτώση σε μια τέτοια ευρεία περιοχή για ένα συγκεκριμένο γεγονός», δήλωσε ο Φέι Λιού, ερευνητής της ποιότητας του αέρα της NASA.
Ακόμα, μέσα από την ακύρωση χιλιάδων αεροπορικών μετακινήσεων σε ραγδαίο ρυθμό παγκοσμίως, οι αεροπορικές εταιρείες αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την πτώση της ζήτησης που προκλήθηκε από την επιδημία του κοροναϊού. Ειδικότερα, η Ryanair δήλωσε πως θα σταματήσει τις υπηρεσίες από και προς την Ιταλία από τις 14 Μαρτίου έως τις 8 Απριλίου, ενώ η EasyJet ακύρωσε όλες τις πτήσεις της προς και από την Ιταλία μεταξύ 10 Μαρτίου και 3 Απριλίου.
Επιπρόσθετα, αξίζει να αναφερθεί πως αν και η κρίση με τον κορονοΐό μπορεί να οδηγήσει στην μείωση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα φέτος κατ’ αυτόν τον τρόπο, η επιδημία παραμένει ως απειλή για τη μακροπρόθεσμη δράση για το κλίμα, υπονομεύοντας τις επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Ενέργειας. Ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας, προειδοποίησε ότι η επιδημία θα μπορούσε να προκαλέσει επιβράδυνση στη μετάβαση της καθαρής ενέργειας στον κόσμο, εκτός εάν οι κυβερνήσεις χρησιμοποιήσουν πράσινες επενδύσεις για να βοηθήσουν στη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης.
Ο ιός φαίνεται λοιπόν, πως έχει προκαλέσει ανησυχία για μια παγκόσμια οικονομική ύφεση και έχει ενισχύσει την πτώση των τιμών πετρελαίου τα τελευταία 30 χρόνια. Η οικονομική επιβάρυνση είναι πιθανό να υποβαθμίσει πολλά έργα υποδομής, συμπεριλαμβανομένων πιθανών επενδύσεων στην καθαρή ενέργεια που απαιτούνται για την αποτροπή μιας κλιματολογικής καταστροφής μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Το επόμενο έτος θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την πρώτη φορά που η παγκόσμια ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας μειώνεται σημαντικά σε σχέση με τη δεκαετία του ’80, σύμφωνα με έκθεση της Bloomberg New Energy Finance. Σύμφωνα με αναλυτές οι προβλέψεις για νέα έργα ηλιακής ενέργειας έχουν μειωθεί κατά 8%. «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε τη σημερινή κρίση να υπονομεύσει τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια», δήλωσε ο Birol. Ο ίδιος προέτρεψε τις παγκόσμιες κυβερνήσεις να επενδύσουν σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης, τα οποία ενδέχεται να μην προσφέρουν καλές βραχυπρόθεσμες αποδόσεις, αλλά θα αποδειχθούν επικερδείς επενδύσεις μακροπρόθεσμα.
Πηγές: moderndiplomacy.eu, theguardian.com
